Өткен жылғы мамырмен салыстырғанда бағаның өсуі қиярға – 53,4%, күрішке – 44,9%, шақпақ қантқа – 42,7%, консервіленген сүтке – 42,6%, пиязға – 31,9%, қызанаққа – 30,4%, жұмыртқаға – 29,3%, минералды суға – 28,5%, макарон өнімдеріне – 27,7%, тоқаш және ұннан дайындалатын өнімдерге – 27,4%, сұлы жармасына – 26,9%, ұнтақ жармаға – 24,5%, қаймаққа – 24,3%, майлылығы 2,5% айранға – 23,7%, пастерленген сүтке 23,2% белгіленді. Бағаның төмендеуі қырыққабатқа, сәбізге 19,1%-дан байқалды.

Баға деңгейі кеңсе тауарларына – 67,5%, жуғыш және тазалағыш құралдарға – 40,5%, жеке қолданылатын тауарларға – 27,8%, жиһаз және үйге қажетті заттарға – 24,6%, ыдысқа – 19,5%, киім және аяқ киімге – 16,4%, құрылыс материалдарына 15,7% өсті. Дизель отыны 35,8% қымбаттады.

Тұрғын үйді жалға алу 25,7% өсті. Баға кешенді демалыстарды ұйымдастыру қызметтеріне – 21%, санаторийлер қызметтеріне – 16,9%, қоғамдық тамақтандыру қызметтеріне – 16,7%, демалыс және спорттық іс-шаралар саласындағы қызметтерге – 16,5%, шаштараздар мен жеке қызмет көрсету орындары қызметтеріне – 16%, денсаулық сақтау қызметтеріне – 15,8%, білім беру қызметтеріне – 14,1%, қонақ үйлер қызметтеріне 12,9% жоғарылады. Жолаушылар әуе көлігі қызметтері – 28,9%, темір жол көлігі қызметтері 28,6% қымбаттады.

Тарифтер қоқыс шығаруға – 29,5%, тұрғын үйді күтіп ұстауға – 19,9%, орталықтан жылытуға – 10%, электр энергиясына – 8,6%, ыстық суға 6,4% өсті.

Өңірлер бөлінісінде 2023 жылғы мамырда жылдық мәнде орташа республикалық деңгейден асатын инфляцияның ең жоғары деңгейі Ақмола, Маңғыстау облыстарында (17,6%-дан), Солтүстік Қазақстан (17,3%), Жетісу (16,7%), Астана қаласында (16,6%), Ұлытау облысында (16,5%), Ақтөбе, Павлодар (16,2%-дан), Батыс Қазақстан, Қостанай, Кызылорда (16,1%-дан), Шығыс Қазақстан (16%) облыстарында қалыптасты.

2022 жылғы мамыр мен 2023 жылғы мамыр аралығында Қазақстан Республикасындағы инфляциясына тауарлардың негізгі топтарының үлесі

Инфляция – бұл халық жеке тұтыну үшін сатып алатын тауарлар мен қызметтердің белгіленген тізіміне бағаның орташа деңгейінің уақыт бойынша өзгеруін сипаттайтын көрсеткіш.

Салым – көрсеткіш бойынша пайыздық өзгерістің инфляцияның жалпы мәніне әсер ету.

Инфляция деңгейін сипаттайтын тұтыну бағаларының индексі халық жеке тұтыну үшін сатып алатын тауарлар мен қызметтерге бағаның жалпы деңгейінің уақыт бойынша өзгеруін көрсетеді.

Тұтыну бағаларының индексін есептеу екі көзден алынған ақпарат негізінде жүргізіледі:

• осы мақсаттар үшін арнайы іріктелген сауда нүктелерінде және қызмет көрсету орындарында оларды тікелей тіркеу арқылы жиналған бағалардың өзгеруі туралы деректер;
• халықтың нақты тұтыну шығыстарының құрылымы бөлігінде үй шаруашылықтарын зерттеу материалдары.

Бағалардың өзгеруі туралы ақпарат жинау қалалар мен аудан орталықтарының іріктемелі тобы бойынша, барлық облыс орталықтарында, республикалық маңызы бар қалаларда және астанада жүзеге асырылады. Сауда және қызмет көрсету саласының базалық кәсіпорындарын таңдау жергілікті жерлерде жүзеге асырылады. Зерттеуге әртүрлі сауда жағдайлары бар және жаппай сұранысқа ие тауарларды (қызметтерді) үнемі өткізетін кәсіпорындар ұсынылуы үшін сауданың және ақылы қызметтердің барлық түрлерінің объектілері іріктеледі.

Тұтыну бағаларын байқау және ТБИ есептеу үшін тауарлар мен қызметтер жиынтығы Қазақстанның барлық өңірлері үшін олардың бірыңғай іріктемесін білдіреді. Тауарлар мен қызметтердің тізімі 508 позициядан тұрады, оған халықтың тұтынуында ең көп үлес салмағын алатын ең өкілді түрлер кіреді.

Бағалар туралы ақпарат жинауды баға тіркеушілері тауарды (көрсетілетін қызметті) өткізу орындарында тікелей жүргізеді. Тексеру жүргізілген күні төленген тауарлардың бағасы, салықтарды қоса алғанда, бірақ оларды жеткізгені үшін қосымша алымдарды қоспағанда тіркеледі.

• Тұтыну бағаларының индексі және туынды көрсеткіштер
• Қазақстан Республикасындағы жекелеген тауарлар мен көрсетілетін қызметтердің бөлшек сауда бағалары
• Қазақстан Республикасындағы әлеуметтік маңызы бар азық-түлік тауарларына баға индексі және орташа бағалар