Ұлттық статистика бюросы
Қазақстан Республикасы Стратегиялық жоспарлау және реформалар агенттігі
    Түйінді тұстар
    521 476
    2023 жылғы 1 шілдедегі жағдай бойынша тіркелген заңды тұлғалар саны 521476 бірлікті құрады, оның ішінде 414821 жұмыс істеп тұрған заңды тұлғалар.
    1 768 502
    Тіркелген дара кәсіпкерлік субъектілерінің саны 1768502 құрады, оның ішінде 1657570 жұмыс істеп тұрған субъектілер.
    2 223 486
    Тіркелген шағын және орта кәсіпкерлік субъектілерінің саны 2223486 бірлікті, оның ішінде жұмыс істеп тұрғандары – 2015030 құрады.
    Мөлшері мен белсенділік белгісі бойынша тіркелген және жұмыс істеп тұрған субъектілер
    2023 жылғы 1 шілдедегі жағдай бойынша
    Заңды тұлғалар Дара кәсіпкерлік субъектілері Филиалдар және шетелдік заңды тұлғалардың филиалдары Шағын және орта кәсіпкерлік субъектілер
    тіркелген жұмыс істеп тұрған тіркелген жұмыс істеп тұрған тіркелген жұмыс істеп тұрған тіркелген жұмыс істеп тұрған
    Барлығы 521 476 414 821 1768 502 1 657570 32 282 22 166 2 223486 2015 030
    Шағын 512 426 405 923 - - 31 145 21 042 2220 546 2 012179
    Орта 6 581 6 464 - - 628 619 2940 2851
    Ірі 2 469 2 434 - - 509 505 - -
    Субъектілер серпіні

    Жыл сайын тіркелген заңды тұлғалар санының орта есеппен 5%-ға өскені байқалады, осылай соңғы он жылда (2012-2022 жылдары) олардың саны 317926-дан 507238 дейін (189312 бірлікке немесе 59,5%-ға) өсті. Осыған байланысты негізгі өсім шағын заңды тұлғалар есебінен орын алатындығын атап өту қажет, олардың саны жыл сайын тұрақты түрде орташа 4,9%-ға көбейді. Шағын кәсіпкерліктен бөлек, орта және ірі заңды тұлғалар серпіні тұрақсыз сипатқа ие. Соңғы онжылдықта, орта және ірі заңды тұлғалар санының жыл сайынғы өсуі аясында, 2016, 2017 және 2019 жылдары олардың саны елеусіз түрде, бірақ (1,3%-ға, 1,4%-ға және 3,1%-ға сәйкесінше) төмендеді.

    2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022
    Қазақстан Республикасы 317 926 338 981 353 833 360 287 383 850 412 677 433 774 446 687 461 983 481 732 507 238
    шағын 309 499 330 435 344 994 351 229 374 912 403 862 424 796 437 988 453 343 472 777 497 995
    орта 6 095 6 113 6 364 6 572 6 502 6 432 6 490 6 297 6 235 6 494 6 685
    ірі 2 332 2 433 2 475 2 486 2 436 2 383 2 488 2 402 2 405 2 461 2 558
    Тіркелген және жұмыс істеп тұрған заңды тұлғалар

    2023 жылғы маусымды мамыр айымен салыстырғанда тіркелген заңды тұлғалар санының (0,5%-ға) өскені байқалады, өткен жылғы сәйкес кезеңмен салыстырғанда олардың саны 5,7%-ға көбейді. Сонымен қатар жұмыс жасап тұрған заңды тұлғалар саныны да – 0,4%-ға және 11,8%-ға сәйкесінше өскені байқалады. Жыл басынан бері экономикалық қызмет түрлері бойынша тіркелген заңды тұлғалар санының барынша басым бөлігі «Көтерме және бөлшек саудада сату; автомобильдерді және мотоциклдерді жөндеу» саласы бойынша сақталуда, 2023 жылғы 1 шілдеде олардың үлесі 27,9%-ды құрайды. Екінші орында – «Құрылыс» (13,3%), үшінші орында – «Көрсетілетін қызметтердің өзге де түрлерін ұсыну» (9,9%). Осы үш қызмет түрінің жиынтық үлесі барлық тіркелген заңды тұлғалардың 51,1%-ын құрады.

    2023 жылғы 1 шілдедегі жағдай бойынша барынша көп тіркелген заңды тұлғалар саны Алматы қаласына (146355 немесе 28%) және Астана (98299 немесе 18,9%), және Қарағанды облысына (28884 немесе 5,5%) тиесілі. Ең аз тіркелген заңды тұлғалар саны Ұлытау (2989 және 0,6%), Жетісу (8208 және 1,6%) және Абай (8219 және 1,6%) облыстарына тиесілі.

    Қызмет түрлері және белсенділігi бойынша тіркелген заңды тұлғалар
    2023 жылғы 1 шілдедегі жағдай бойынша
    Барлығы Одан
    жұмыс істеп тұрғандар оның ішінде Таратылу процесінде
    қайта тіркелгендер белсенді уақытша белсенді еместері
    Қазақстан Республикасы 521 476 414 821 63 659 210 462 140 700 4 912
    Ауыл, орман және балық шаруашылығы 20 965 17 576 2 271 8 951 6 354 125
    Тау-кен өндіру өнеркәсібі және карьерлерді қазу 5247 4 362 783 1 572 2 007 59
    Өндеу өнеркәсібі 26 238 20 529 2 210 10 768 7 551 288
    Электр энергиясымен, газбен, бумен, ыстық сумен және ауаны кондициялаумен жабдықтау 1 899 1 583 205 827 551 10
    Сумен жабдықтау; қалдықтарды жинау, өндеу және жою, ластануды жою бойынша қызмет 2 794 2 202 191 1 177 834 43
    Құрылыс 69 538 52 930 7 059 18 086 27 785 1 250
    Көтерме және бөлшек саудада сату; автомобильдерді және мотоциклдерді жөндеу 145 505 107 829 18 337 51 022 38 470 1 671
    Көлік және жинақтау 21 229 16 933 2 611 8 670 5 652 228
    Тұру және тамақтану бойынша қызмет көрсету 10 106 8 294 1 500 4 288 2 506 49
    Ақпарат және байланыс 17 374 14 573 3 363 7 360 3 850 64
    Қаржы және сақтандыру қызметі 8 005 5 556 815 2 816 1 925 130
    Жылжымайтын мүлікпен операциялар 24 568 21 092 3 482 13 040 4 570 187
    Кәсіби, ғылыми және техникалық қызмет 34530 28 042 3 506 15 600 8 936 211
    Әкімшілік және қосалқы қызмет көрсету саласындағы қызмет 24688 20 641 2 724 12 110 5 807 148
    Мемлекеттік басқару және қорғаныс; міндетті әлеуметтік қамсыздандыру 9 588 9 326 153 9 051 122 41
    Білім беру 29 148 26 866 1 932 20 520 4 414 129
    Денсаулық сақтау және халыққа әлеуметтік қызмет көрсету 10 544 9 447 977 6 269 2 201 59
    Өнер, ойын-сауық және демалыс 7 831 6 473 1 108 3 453 1 912 40
    Көрсетілетін қызметтердің өзге де түрлерін ұсыну 51 678 40 566 10 432 14 881 15 253 180
    Үй қызметшісін жалдайтын үй шаруашылықтарының қызметі, өзіндік тұтынуы үшін тауарлар мен көрсетілетін қызметтерді өндіру бойынша үй шаруашылықтарының қызметі - - - - - -
    Аумақтан тыс ұйымдар мен органдардың қызметі 1 1 - 1 - -
    Өлшем мен меншік нысандары бойынша тіркелген заңды тұлғалар
    2023 жылғы 1 шілдедегі жағдай бойынша
    Барлығы Оның ішінде меншік нысандары және түрлері бойынша
    мемлекеттік жеке барлығы одан шетелдік
    мемлекеттің қаты-суымен (шетелдің қатысуынсыз) бірлескен кәсіп-орындар (шетелдің қатысуымен) совместных предприятий
    Қазақстан Республикасы 521 476 25 601 448 475 325 11 240 47 400
    Шағын 512 426 20 876 444 655 261 10 960 46 895
    Орта 6 581 3 572 2 707 28 171 302
    Ірі 2 469 1 153 1 113 36 109 203
    Тіркелген және жұмыс істеп тұрған жеке кәсіпкерлік субъектілері (ДК және БДК)

    2023 жылғы маусым айын мамырмен салыстырғанда кейбір тіркелген дара кәсіпкерлік субъектілерінің (1%-ға) өскені байқалады, өткен жылғы сәйкес кезеңмен салыстырғанда олардың саны 29,2%-ға көбейді. Сонымен қатар жұмыс істеп тұрған дара кәсіпкерлік субъектілер саны 1,6%-ға және 33,5%-ға сәйкесінше өскені байқалады. Жыл басынан бері экономикалық қызмет түрлері бойынша тіркелген дара кәсіпкерлік субъектілерінің барынша басым бөлігі «Көтерме және бөлшек саудада сату; автомобильдерді және мотоциклдерді жөндеу» саласы бойынша сақталуда, 2023 жылғы 1 шілдеде олардың үлесі 37,3%-ды құрайды. Екінші орында «Көрсетілетін қызметтердің өзге де түрлерін ұсыну» (18,3%), үшінші орында «Ауыл, орман және балық шаруашылығы» (15,9%). Осы үш қызмет түрінің жиынтық үлесі барлық тіркелген дара кәсіпкерлік субъектілердің 71,4%-ын құрайды.

    Қызмет түрлері бойынша тіркелген және жұмыс істеп тұрған дара кәсіпкерлік субъектілері
    2023 жылғы 1 шілдедегі жағдай бойынша
    Барлығы Оның ішінде іске асыратындар:
    тіркелген жұмыс істеп тұрған өзіндік кәсіпкерлік түрінде бірлескен кәсіпкерлік түрінде
    тіркелген жұмыс істеп тұрған тіркелген жұмыс істеп тұрған
    Барлығы 1 768 502 1 657 570 1 696 099 1 586 014 72 403 71 556
    Ауыл, орман және балық шаруашылығы 280 916 270 589 208 617 199 115 72 299 71 474
    Тау-кен өндіру өнеркәсібі және карьерлерді қазу 682 653 682 653 - -
    Өңдеу өнеркәсібі 99 164 93 390 99 156 93 382 8 8
    Электр энергиясымен, газбен, бумен, ыстық сумен және ауаны кондициялаумен жабдықтау 581 537 581 537 - -
    Сумен жабдықтау; қалдықтарды жинау, өңдеу және жою, ластануды жою бойынша қызмет 1 961 1 801 1 960 1 800 1 1
    Құрылыс 50 480 46 585 50 478 46 583 2 2
    Көтерме және бөлшек саудада сату; автомобильдерді және мотоциклдерді жөндеу 659 351 621 306 659 334 621 292 17 14
    Көлік және жинақтау 80 872 74 173 80 863 74 167 9 6
    Тұру және тамақтану бойынша қызмет көрсету 44 986 41 355 44 982 41 351 4 4
    Ақпарат және байланыс 18 066 16 614 18 066 16 614 - -
    Қаржы және сақтандыру қызметі 559 485 559 485 - -
    Жылжымайтын мүлікпен операциялар 86 433 79 042 86 410 79 023 23 19
    Кәсіби, ғылыми және техникалық қызмет 31 379 28 516 31 378 28 515 1 1
    Әкімшілік және қосалқы қызмет көрсету саласындағы қызмет 37 712 35 039 37 702 35 029 10 10
    Мемлекеттік басқару және қорғаныс; міндетті әлеуметтік қамсыздандыру 141 138 141 138 - -
    Білім беру 27 174 25 214 27 173 25 213 1 1
    Денсаулық сақтау және халыққа әлеуметтік қызмет көрсету 10 546 9 955 10 546 9 955 - -
    Өнер, ойын-сауық және демалыс 14 637 13 473 14 636 13 472 1 1
    Көрсетілетін қызметтердің өзге де түрлерін ұсыну 322 862 298 705 322 835 298 690 27 15
    Тіркелген және жұмыс істеп тұрған филиалдар және шетелдік заңды тұлға филиалдары

    2023 жылғы 1 шілдедегі жағдай бойынша тіркелген филиалдар мен шетелдік заңды тұлға филиалдарының саны 32282 бірлікті құрады, оның ішінде жұмыс жасайтыны - 22166. Барынша көп тіркелген филиалдар мен шетелдік заңды тұлға филиалдарының саны Алматы қаласына (3883 немесе 12%) және Астана қаласына (3761 немесе 11,7%), және Қарағанды облысына (2138 немесе 6,6%) тиесілі. Экономикалық қызмет түрлері бойынша тіркелген филиалдар мен шетелдік заңды тұлға филиалдарының барынша басым үлесі «Көрсетілетін қызметтердің өзге де түрлерін ұсыну» (13048 немесе 40,4%), «Көтерме және бөлшек саудада сату; автомобильдерді және мотоциклдерді жөндеу» (4657 немесе 14,4%) және «Кәсіби, ғылыми және техникалық қызмет» (2264 немесе 7%) салаларына жатады.

    Өлшем мен меншік нысандары бойынша тіркелген және жұмыс істеп тұрған филиалдар
    2023 жылғы 1 шілдедегі жағдай бойынша
    Барлығы Оның ішінде меншік нысандары және түрлері бойынша
    мемлекеттік жеке барлығы одан шетелдік
    мемлекеттің қаты-суымен (шетелдің қатысуынсыз) бірлескен кәсіп-орындар (шетелдің қатысуымен) совместных предприятий
    Қазақстан Республикасы 28 206 2 334 24 555 231 729 1 317
    Шағын 27 112 2 111 23 732 205 685 1 269
    Орта 606 113 466 11 20 27
    Ірі 488 110 357 15 24 21
    Өлшем мен белсенділік белгісі бойынша тіркелген шетелдік заңды тұлға филиалдары
    2023 жылғы 1 шілдедегі жағдай бойынша
    Барлығы Одан
    жұмыс істеп тұрған Оның ішінде Таратылу процесінде
    қайта тіркелгендер белсенді уақытша белсенді еместері
    Қазақстан Республикасы 4 076 2 439 387 1 043 1 009 83
    Шағын 4 033 2 398 387 1 002 1 009 82
    Орта 22 20 - 20 - 1
    Ірі 21 21 - 21 - -
    Шетелдік және бірлескен меншік нысанымен тіркелген және жұмыс істеп тұрған заңды тұлғалар, филиалдар және шетелдік заңды тұлға филиалдары

    2023 жылғы 1 шілдедегі жағдай бойынша шетелдік меншік нысанымен тіркелген заңды тұлғалар, филиалдар мен шетелдік заңды тұлғалардың филиалдары саны өткен жылғы сәйкес мерзіммен салыстырғанда 28,7%-ға көбейді. Бірлескен меншік нысанымен тіркелген заңды тұлғалар мен филиалдар 2,7%-ға артты.

    Экономикалық қызмет түрлері бөлінісінде шетелдік және бірлескен меншік нысанымен тіркелген заңды тұлғалар, филиалдар мен шетелдік заңды тұлға филиалдарының барынша басым үлесі «Көтерме және бөлшек саудада сату; автомобильдерді және мотоциклдерді жөндеу» – 37,2%, «Көрсетілетін қызметтердің өзге де түрлерін ұсыну» – 11,8%, «Құрылыс» – 9,6% салаларына тиесілі.

    Шетелдік және бірлескен меншік нысанымен тіркелген және жұмыс істеп тұрған заңды тұлғалар, филиалдар мен шетелдік заңды тұлғалардың филиалдары*
    2023 жылғы 1 шілдедегі жағдай бойынша
    Заңды тұлғалар, филиалдар мен шетелдік заңды тұлғалардың филиалдары
    шетелдік меншік нысаны бірлескен меншік нысаны
    тіркелген жұмыс істеп тұрған тіркелген жұмыс істеп тұрған
    Қазақстан Республикасы 52 793 41 168 11 969 8 637
    Ресей 21590 18 229 5 129 3 940
    Туркия 5 286 3 870 783 484
    Қытай 3 580 2 103 781 505
    Өзбекстан 3 250 2 593 686 483
    Қырғызстан 3 023 2 373 392 285
    Украина 1 374 1 064 382 278
    Әзірбайжан 1 256 995 221 150
    Германия 938 744 534 394
    Корея Республикасы 871 594 186 119
    Беларусь 786 681 180 138

    * Тіркелген заңды тұлғалар, филиалдар және шетелдік заңды тұлға филиалдары ең көп 10 көшбасшы ел

    Тіркелген және жұмыс істеп тұрған шағын және орта кәсіпкерлік субъектілері

    2023 жылғы 1 шілдедегі жағдай бойынша жұмыс істеп тұрған ШОК субъектілерінің саны өткен жылғы сәйкес мерзіммен салыстырғанда 23,6%-ға көбейді. ШОК субъектілерінің жалпы санындағы жеке кәсіпкерлердің үлесі 67,6%-ды, шағын кәсіпкерлік заңды тұлғалары – 20,3%, шаруа немесе фермер қожалықтары – 12%, орта кәсіпкерлік заңды тұлғалары – 0,1%-ды құрады.

    Экономикалық қызмет түрлері бөлінісінде тіркелген шағын және орта кәсіпкерлік субъектілерінің барынша басым үлесі «Көтерме және бөлшек саудада сату; автомобильдерді және мотоциклдерді жөндеу» – 35,9%; «Көрсетілетін қызметтердің өзге де түрлерін ұсыну» – 15,8%. «Ауыл, орман және балық шаруашылығы» – 14,1% салаларына тиесілі.

    Қазақстан Республикасындағы аумақтар бөлісінде тіркелген және жұмыс істеп тұрған шағын және орта кәсіпкерлік субъектілер саны
    2023 жылғы 1 шілдедегі жағдай бойынша
    тіркелген жұмыс істеп тұрғандар
    Қазақстан Республикасы 2 223 486 2 015 030
    Абай 59 406 53 942
    Ақмола 63 670 58 306
    Ақтөбе 97 662 88 548
    Алматы 142 363 133 532
    Атырау 74 428 67 934
    Батыс Қазақстан 64 474 58 886
    Жамбыл 119 717 106 122
    Жетісу 65 203 59 862
    Қарағанды 112 479 100 124
    Қостанай 69 847 65 149
    Қызылорда 77 590 72 872
    Маңғыстау 89 490 83 144
    Павлодар 62 058 55 351
    Солтүстік Қазақстан 38 461 34 759
    Түркістан 216 020 211 477
    Ұлытау 20 545 19 109
    Шығыс Қазақстан 72 400 64 599
    Астана қаласы 252 958 223 597
    Алматы қаласы 384 178 329 082
    Шымкент қаласы 140 537 128 635
    Глоссарий

    Дара кәсіпкерлік — бұл Қазақстан Республикасы азаматтарының, қандастардың таза кіріс алуға бағытталған, жеке тұлғалардың өздерінің меншігіне негізделген және жеке тұлғалар атынан, олардың тәуекел етуімен және мүліктік жауапкершілігімен жүзеге асырылатын дербес, бастамашыл қызметі. Дара кәсіпкерлік өзіндік немесе бірлескен кәсіпкерлік түрінде жүзеге асырылады.

    Өзіндік кәсіпкерлікті бір жеке тұлға өзіне меншік құқығымен тиесілі мүлік негізінде, сондай-ақ мүлікті пайдалануға және (немесе) оған иелік етуге жол беретін өзге де құқыққа орай дербес жүзеге асырады.

    Бірлескен кәсіпкерлікті жеке тұлғалар (жеке кәсіпкерлер) тобы өздеріне ортақ меншік құқығымен тиесілі мүлік негізінде, сондай-ақ мүлікті бірлесіп пайдалануға және (немесе) оған иелік етуге жол беретін өзге де құқыққа орай жүзеге асырады.

    Кәсіпкерлік субъектілерінің санаттары – қызметкерлердің орташа жылдық саны мен орташа жылдық табысқа байланысты кәсіпкерлік субъектілері мына топтарға жатады: "шағын кәсіпкерлік субъектілері", оның ішінде микрокәсіпкерлік субъектілері; орта кәсіпкерлік субъектілері; ірі кәсіпкерлік субъектілері. Мемлекеттік статистика мақсаты үшін тек қана қызметкерлердің орташа жылдық саны белгісі ғана пайдаланылады.

    Қызметтің негізгі түрі – шаруашылық жүргізуші субъект жүзеге асыратын қызметтің кез келген басқа түріне қосылған құн салығынан асатын қызмет түрі;

    Қосалқы қызмет түрі – үшінші тұлғалар үшін өнімді (тауарды және қызметті) өндіру мақсатында жүзеге асырылатын негізгіден басқа қызмет түрі.

    Әдістемелік түсіндірмелер

    Барлық ұсынылған көрсеткіштер Статистикалық бизнес-тіркелім негізінде қалыптасқан, ол заңды тұлғалар, филиалдар және шетелдік заңды тұлға филиалдары, сондай-ақ тіркеу органдарында тіркеуден немесе қайта тіркеуден өткен дара кәсіпкерлік субъектілері туралы ақпаратты қамтиды.

    Ұсынылған кестелер тіркелген және жұмыс істеп тұрған заңды тұлғалардың, филиалдардың және шетелдік заңды тұлға филиалдарының, дара кәсіпкерлік субъектілерінің, сондай-ақ қызмет түрлері мен өңірлер бөлінісі бойынша, меншік нысандары бойынша, мөлшері бойынша шағын және орта кәсіпкерлік субъектілерінің санын көрсетеді.

    Қызмет түрлері қолданыстағы Экономикалық қызмет түрлерінің жалпы жіктеуішіне (ЭҚЖЖ) сәйкес ұсынылған. Бірнеше қызмет түрлерін жүзеге асыратын субъектілер ең көп қосылған құн өсімін қамтамасыз ететін, негізгі қызмет бойынша есептеледі.

    Статистикалық бизнес-тіркелімде жұмыс жасайтын субъектілерге мыналар жатады:

    • дәл қазіргі уақытта экономикалық қызметті жүзеге асыратын, яғни белсенді субъектілер;
    • жаңадан тіркелген және экономикалық қызметті әлі жүзеге асырмағандар;
    • уақытша қызметін тоқтатқан субъектілер.

    «Қызметкерлердің саны бойынша заңды тұлғалардың, филиалдар мен өкілдіктердің, сондай-ақ жеке кәсіпкерлік субъектілерінің өлшемділігі жіктеуішіне» сәйкес мөлшері бойынша қызметкерлердің жалпы жылдық санына байланысты субъектілерді 3 топқа бөлу қарастырылған:

    • шағын (100 адамға дейін);
    • орта (101ден 250 адамға дейін);
    • ірі (250 адамнан астам).

    Филиалдары бар заңды тұлғалар оның барлық филиалдарындағы қызметкерлерінің тізімдік санымен бірге есептеледі.

    Шығаруға жауапты:
    Статистикалық тіркелімдер және жіктелімдер департаменті
    Департамент директоры:
    Е. Бекбердиев
    Тел. +7 7172 749058
    Орындаушы:
    А.Умирбаева
    Тел. +7 7172 74-92-89
    E-mail: ak.umirbaeva@aspire.gov.kz
    Мекенжай:
    010000, Астана қаласы
    Мәңгілік ел даңғылы, 8
    Министрліктер үйі, 4-кіреберіс
    Онлайн кеңесші