Ұлттық статистика бюросы
Қазақстан Республикасы Стратегиялық жоспарлау және реформалар агенттігі
    Түйінді тұстар
    529411
    2023 жылғы 1 қазандағы жағдай бойынша тіркелген заңды тұлғалар саны 529411 бірлікті құрады, оның ішінде 417106 жұмыс істеп тұрған заңды тұлғалар.
    1774249
    Тіркелген дара кәсіпкерлік субъектілерінің саны 1774249 құрады, оның ішінде 1676759 жұмыс істеп тұрған субъектілер.
    2236501
    Тіркелген шағын және орта кәсіпкерлік субъектілерінің саны 2236501 бірлікті, оның ішінде жұмыс істеп тұрғандары – 2036081 құрады.
    Мөлшері мен белсенділік белгісі бойынша тіркелген және жұмыс істеп тұрған субъектілер
    2023 жылғы 1 қазандағы жағдай бойынша
    Заңды тұлғалар Дара кәсіпкерлік субъектілері Филиалдар және шетелдік заңды тұлғалардың филиалдары Шағын және орта кәсіпкерлік субъектілер
    тіркелген жұмыс істеп тұрған тіркелген жұмыс істеп тұрған тіркелген жұмыс істеп тұрған тіркелген жұмыс істеп тұрған
    Барлығы 529 411 417 106 1 774249 1676 759 32 474 22 428 2 236501 2036 081
    Шағын 520 382 408 232 - - 31 334 21 302 2233 601 2033 272
    Орта 6 559 6 439 - - 635 626 2900 2 809
    Ірі 2 470 2 435 - - 505 500 - -
    Субъектілер серпіні

    Жыл сайын тіркелген заңды тұлғалар санының орта есеппен 5%-ға өскені байқалады, осылай соңғы он жылда (2012-2022 жылдары) олардың саны 317926-дан 507238 дейін (189312 бірлікке немесе 59,5%-ға) өсті. Осыған байланысты негізгі өсім шағын заңды тұлғалар есебінен орын алатындығын атап өту қажет, олардың саны жыл сайын тұрақты түрде орташа 4,9%-ға көбейді. Шағын кәсіпкерліктен бөлек, орта және ірі заңды тұлғалар серпіні тұрақсыз сипатқа ие. Соңғы онжылдықта, орта және ірі заңды тұлғалар санының жыл сайынғы өсуі аясында, 2016, 2017 және 2019 жылдары олардың саны елеусіз түрде, бірақ (1,3%-ға, 1,4%-ға және 3,1%-ға сәйкесінше) төмендеді.

    2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022
    Қазақстан Республикасы 317 926 338 981 353 833 360 287 383 850 412 677 433 774 446 687 461 983 481 732 507 238
    шағын 309 499 330 435 344 994 351 229 374 912 403 862 424 796 437 988 453 343 472 777 497 995
    орта 6 095 6 113 6 364 6 572 6 502 6 432 6 490 6 297 6 235 6 494 6 685
    ірі 2 332 2 433 2 475 2 486 2 436 2 383 2 488 2 402 2 405 2 461 2 558
    Тіркелген және жұмыс істеп тұрған заңды тұлғалар

    2023 жылғы қыркүйекті тамыз айымен салыстырғанда, тіркелген заңды тұлғалар санының (0,5%-ға) өскені байқалады, өткен жылғы сәйкес кезеңмен салыстырғанда олардың саны 5,1%-ға көбейді. Жұмыс істеп тұрған заңды тұлғалар саны ағымдағы жылдың алдыңғы айымен салыстырғанда 0,9 % көбейген, ал өткен жылғы сәйкес кезеңмен салыстырғанда 8,9%-ға өскені байқалады. Жыл басынан бері экономикалық қызмет түрлері бойынша тіркелген заңды тұлғалар санының барынша басым бөлігі «Көтерме және бөлшек саудада сату; автомобильдерді және мотоциклдерді жөндеу» саласы бойынша сақталуда, 2023 жылғы 1 қазандағы олардың үлесі 27,9%-ды құрайды. Екінші орында – «Құрылыс» (13,3%), үшінші орында – «Көрсетілетін қызметтердің өзге де түрлерін ұсыну» (9,9%). Осы үш қызмет түрінің жиынтық үлесі барлық тіркелген заңды тұлғалардың 51,1%-ын құрады.

    2023 жылғы 1 қазандағы жағдай бойынша барынша көп тіркелген заңды тұлғалар саны Алматы қаласына (149623 немесе 28,3%) және Астана (100169 немесе 18,9%), және Қарағанды облысына (29104 немесе 5,5%) тиесілі. Ең аз тіркелген заңды тұлғалар саны Ұлытау (3022 және 0,6%), Абай (8296 және 1,6%) және Жетісу (8331 және 1,6%) облыстарына тиесілі.

    Қызмет түрлері және белсенділігi бойынша тіркелген заңды тұлғалар
    2023 жылғы 1 қазандағы жағдай бойынша
    Барлығы Одан
    жұмыс істеп тұрғандар оның ішінде Таратылу процесінде
    қайта тіркелгендер белсенді уақытша белсенді еместері
    Қазақстан Республикасы 529 411 417 106 58 737 211 550 146 819 4 843
    Ауыл, орман және балық шаруашылығы 21 259 17 820 2 114 9 124 6 582 121
    Тау-кен өндіру өнеркәсібі және карьерлерді қазу 5 340 4 375 660 1 572 2 143 52
    Өндеу өнеркәсібі 26 633 20 737 2 019 10 898 7 820 282
    Электр энергиясымен, газбен, бумен, ыстық сумен және ауаны кондициялаумен жабдықтау 1 926 1 588 176 809 603 10
    Сумен жабдықтау; қалдықтарды жинау, өндеу және жою, ластануды жою бойынша қызмет 2 816 2 208 174 1 182 852 42
    Құрылыс 70 469 53 006 6 302 18 528 28 176 1 230
    Көтерме және бөлшек саудада сату; автомобильдерді және мотоциклдерді жөндеу 147 475 107 721 16 949 50 817 39 955 1 647
    Көлік және жинақтау 21 674 17 201 2 580 8 270 6 351 221
    Тұру және тамақтану бойынша қызмет көрсету 10 310 8 291 1 379 4 261 2 651 48
    Ақпарат және байланыс 17 871 14 873 3 209 7 525 4 139 65
    Қаржы және сақтандыру қызметі 8 034 5 540 722 2 785 2 033 130
    Жылжымайтын мүлікпен операциялар 24 968 21 343 3 035 13 369 4 939 185
    Кәсіби, ғылыми және техникалық қызмет 34 831 28 089 3 255 15 662 9 172 208
    Әкімшілік және қосалқы қызмет көрсету саласындағы қызмет 25 032 20 837 2 642 12 229 5 966 148
    Мемлекеттік басқару және қорғаныс; міндетті әлеуметтік қамсыздандыру 9 574 9 293 159 9 014 120 41
    Білім беру 29 657 27 292 2 068 20 694 4 530 133
    Денсаулық сақтау және халыққа әлеуметтік қызмет көрсету 10 795 9 662 1 039 6 386 2 237 59
    Өнер, ойын-сауық және демалыс 7 981 6 552 1 013 3 546 1 993 40
    Көрсетілетін қызметтердің өзге де түрлерін ұсыну 52 765 40 677 9 242 14 878 16 557 181
    Үй қызметшісін жалдайтын үй шаруашылықтарының қызметі, өзіндік тұтынуы үшін тауарлар мен көрсетілетін қызметтерді өндіру бойынша үй шаруашылықтарының қызметі - - - - - -
    Аумақтан тыс ұйымдар мен органдардың қызметі 1 1 - 1 - -
    Өлшем мен меншік нысандары бойынша тіркелген заңды тұлғалар
    2023 жылғы 1 қазандағы жағдай бойынша
    Барлығы Оның ішінде меншік нысандары және түрлері бойынша
    мемлекеттік жеке барлығы одан шетелдік
    мемлекеттің қаты-суымен (шетелдің қатысуынсыз) бірлескен кәсіп-орындар (шетелдің қатысуымен) совместных предприятий
    Қазақстан Республикасы 529 411 25 613 454 029 328 11 336 49 769
    Шағын 520 382 20 865 450 244 262 11 055 49 273
    Орта 6 559 3 586 2 680 30 173 293
    Ірі 2 470 1 162 1 105 36 108 203
    Тіркелген және жұмыс істеп тұрған жеке кәсіпкерлік субъектілері (ДК және БДК)

    2023 жылғы қыркүйек айын тамызбен салыстырғанда кейбір тіркелген дара кәсіпкерлік субъектілерінің (0,2%-ға) көбейгені байқалады, өткен жылғы сәйкес кезеңмен салыстырғанда олардың саны 19,3%-ға көбейді. Сонымен қатар жұмыс істеп тұрған дара кәсіпкерлік субъектілер санының ағымдағы жылдың алдыңғы аймен салыстырғанда 0,3%-ға азайғаны байқалады және жұмыс істеп тұрған заңды тұлғалар саны өткен жылмен салыстырғанда 22,7%-ға ұлғайды. Жыл басынан бері экономикалық қызмет түрлері бойынша тіркелген дара кәсіпкерлік субъектілерінің барынша басым бөлігі «Көтерме және бөлшек саудада сату; автомобильдерді және мотоциклдерді жөндеу» саласы бойынша сақталуда, 2023 жылғы 1 қазанда олардың үлесі 37,4%-ды құрайды. Екінші орында «Көрсетілетін қызметтердің өзге де түрлерін ұсыну» (17,9%), үшінші орында «Ауыл, орман және балық шаруашылығы» (16%). Осы үш қызмет түрінің жиынтық үлесі барлық тіркелген дара кәсіпкерлік субъектілердің 71,3%-ын құрайды.

    Қызмет түрлері бойынша тіркелген және жұмыс істеп тұрған дара кәсіпкерлік субъектілері
    2023 жылғы 1 қазандағы жағдай бойынша
    Барлығы Оның ішінде іске асыратындар:
    тіркелген жұмыс істеп тұрған өзіндік кәсіпкерлік түрінде бірлескен кәсіпкерлік түрінде
    тіркелген жұмыс істеп тұрған тіркелген жұмыс істеп тұрған
    Барлығы 1 774 249 1 676 759 1 701 747 1 605 082 72 502 71 677
    Ауыл, орман және балық шаруашылығы 284 299 274 451 211 904 202 862 72 395 71 589
    Тау-кен өндіру өнеркәсібі және карьерлерді қазу 709 678 709 678 - -
    Өңдеу өнеркәсібі 100 211 94 992 100 202 94 983 9 9
    Электр энергиясымен, газбен, бумен, ыстық сумен және ауаны кондициялаумен жабдықтау 607 567 607 567 - -
    Сумен жабдықтау; қалдықтарды жинау, өңдеу және жою, ластануды жою бойынша қызмет 2 023 1 880 2 022 1 879 1 1
    Құрылыс 51 572 48 049 51 570 48 047 2 2
    Көтерме және бөлшек саудада сату; автомобильдерді және мотоциклдерді жөндеу 663 063 628 879 663 046 628 864 17 15
    Көлік және жинақтау 81 649 75 607 81 638 75 599 11 8
    Тұру және тамақтану бойынша қызмет көрсету 44 874 41 758 44 870 41 754 4 4
    Ақпарат және байланыс 18 070 16 849 18 070 16 849 - -
    Қаржы және сақтандыру қызметі 559 495 559 495 - -
    Жылжымайтын мүлікпен операциялар 86 595 82 226 86 573 82 208 22 18
    Кәсіби, ғылыми және техникалық қызмет 31 141 28 668 31 140 28 667 1 1
    Әкімшілік және қосалқы қызмет көрсету саласындағы қызмет 38 278 35 926 38 267 35 915 11 11
    Мемлекеттік басқару және қорғаныс; міндетті әлеуметтік қамсыздандыру 144 141 144 141 - -
    Білім беру 27 830 26 062 27 829 26 061 1 1
    Денсаулық сақтау және халыққа әлеуметтік қызмет көрсету 10 927 10 378 10 927 10 378 - -
    Өнер, ойын-сауық және демалыс 14 714 13 676 14 713 13 675 1 1
    Көрсетілетін қызметтердің өзге де түрлерін ұсыну 316 984 295 477 316 957 295 460 27 17
    Тіркелген және жұмыс істеп тұрған филиалдар және шетелдік заңды тұлға филиалдары

    2023 жылғы 1 қазандағы жағдай бойынша тіркелген филиалдар мен шетелдік заңды тұлға филиалдарының саны 32474 бірлікті құрады, оның ішінде жұмыс жасайтыны - 22428. Барынша көп тіркелген филиалдар мен шетелдік заңды тұлға филиалдарының саны Алматы қаласына (3922 немесе 12,1%) және Астана қаласына (3755 немесе 11,6%), және Қарағанды облысына (2136 немесе 6,6%) тиесілі. Экономикалық қызмет түрлері бойынша тіркелген филиалдар мен шетелдік заңды тұлға филиалдарының барынша басым үлесі «Көрсетілетін қызметтердің өзге де түрлерін ұсыну» (13078 немесе 40,3%), «Көтерме және бөлшек саудада сату; автомобильдерді және мотоциклдерді жөндеу» (4647 немесе 14,4%) және «Кәсіби, ғылыми және техникалық қызмет» (2288 немесе 7%) салаларына жатады.

    Өлшем мен меншік нысандары бойынша тіркелген филиалдар
    2023 жылғы 1 қазандағы жағдай бойынша
    Барлығы Оның ішінде меншік нысандары және түрлері бойынша
    мемлекеттік жеке барлығы одан шетелдік
    мемлекеттің қаты-суымен (шетелдің қатысуынсыз) бірлескен кәсіп-орындар (шетелдің қатысуымен) совместных предприятий
    Қазақстан Республикасы 28 377 2 493 24 559 207 729 1 325
    Шағын 27 280 2 257 23 747 190 687 1 276
    Орта 612 117 465 8 18 30
    Ірі 485 119 347 9 24 19
    Өлшем мен белсенділік белгісі бойынша тіркелген шетелдік заңды тұлға филиалдары
    2023 жылғы 1 қазандағы жағдай бойынша
    Барлығы Одан
    жұмыс істеп тұрған Оның ішінде Таратылу процесінде
    қайта тіркелгендер белсенді уақытша белсенді еместері
    Қазақстан Республикасы 4 097 2 459 374 1 025 1 060 82
    Шағын 4 054 2 418 373 985 1 060 81
    Орта 23 21 1 20 - 1
    Ірі 20 20 - 20 - -
    Шетелдік және бірлескен меншік нысанымен тіркелген және жұмыс істеп тұрған заңды тұлғалар, филиалдар және шетелдік заңды тұлға филиалдары

    2023 жылғы 1 қазандағы жағдай бойынша шетелдік меншік нысанымен тіркелген заңды тұлғалар, филиалдар мен шетелдік заңды тұлғалардың филиалдары саны өткен жылғы сәйкес мерзіммен салыстырғанда 24,1%-ға көбейді. Бірлескен меншік нысанымен тіркелген заңды тұлғалар мен филиалдар 2,3%-ға артты.

    Экономикалық қызмет түрлері бөлінісінде шетелдік және бірлескен меншік нысанымен тіркелген заңды тұлғалар, филиалдар мен шетелдік заңды тұлға филиалдарының барынша басым үлесі «Көтерме және бөлшек саудада сату; автомобильдерді және мотоциклдерді жөндеу» – 37,1%, «Көрсетілетін қызметтердің өзге де түрлерін ұсыну» – 11,9%, «Құрылыс» – 9,5% салаларына тиесілі.

    Шетелдік және бірлескен меншік нысанымен тіркелген және жұмыс істеп тұрған заңды тұлғалар, филиалдар мен шетелдік заңды тұлғалардың филиалдары*
    2023 жылғы 1 қазандағы жағдай бойынша
    Заңды тұлғалар, филиалдар мен шетелдік заңды тұлғалардың филиалдары
    шетелдік меншік нысаны бірлескен меншік нысаны
    тіркелген жұмыс істеп тұрған тіркелген жұмыс істеп тұрған
    Қазақстан Республикасы 55 191 42 291 12 065 8 661
    Ресей 22 613 18 927 5 166 3 953
    Түркия 5 451 3 768 783 472
    Қытай 3 865 2 309 813 532
    Өзбекстан 3 601 2 815 683 467
    Қырғызстан 3 091 2 286 397 288
    Украина 1 410 1 060 383 276
    Әзірбайжан 1 330 1 030 221 151
    Германия 950 754 539 396
    Корея Республикасы 892 613 187 112
    Беларусь 820 702 183 138

    * Тіркелген заңды тұлғалар, филиалдар және шетелдік заңды тұлға филиалдары ең көп 10 көшбасшы ел

    Тіркелген және жұмыс істеп тұрған шағын және орта кәсіпкерлік субъектілері

    2023 жылғы 1 қазандағы жағдай бойынша жұмыс істеп тұрған ШОК субъектілерінің саны өткен жылғы сәйкес мерзіммен салыстырғанда 20,2%-ға көбейді. ШОК субъектілерінің жалпы санындағы жеке кәсіпкерлердің үлесі 66,8%-ды, шағын кәсіпкерлік заңды тұлғалары – 20,5%, шаруа немесе фермер қожалықтары – 12,5%, орта кәсіпкерлік заңды тұлғалары – 0,1%-ды құрады.

    Экономикалық қызмет түрлері бөлінісінде тіркелген шағын және орта кәсіпкерлік субъектілерінің барынша басым үлесі «Көтерме және бөлшек саудада сату; автомобильдерді және мотоциклдерді жөндеу» – 35,9%; «Көрсетілетін қызметтердің өзге де түрлерін ұсыну» – 15,4%. «Ауыл, орман және балық шаруашылығы» – 14,4% салаларына тиесілі.

    Қазақстан Республикасындағы аумақтар бөлісінде тіркелген және жұмыс істеп тұрған шағын және орта кәсіпкерлік субъектілер саны
    2023 жылғы 1 қазандағы жағдай бойынша
    тіркелген жұмыс істеп тұрғандар
    Қазақстан Республикасы 2 236 501 2 036 081
    Абай 59 654 54 263
    Ақмола 63 963 58 703
    Ақтөбе 96 860 87 270
    Алматы 143 797 135 457
    Атырау 73 604 67 136
    Батыс Қазақстан 64 755 58 853
    Жамбыл 121 256 108 642
    Жетісу 65 421 59 829
    Қарағанды 113 065 100 448
    Қостанай 70 158 65 681
    Қызылорда 76 312 71 631
    Маңғыстау 88 502 82 428
    Павлодар 62 104 55 492
    Солтүстік Қазақстан 38 867 35 304
    Түркістан 217 752 213 164
    Ұлытау 20 625 19 220
    Шығыс Қазақстан 72 588 64 851
    Астана қаласы 257 350 227 835
    Алматы қаласы 389 649 341 222
    Шымкент қаласы 140 219 128 652
    Глоссарий

    Дара кәсіпкерлік – бұл Қазақстан Республикасы азаматтарының, қандастардың таза кіріс алуға бағытталған, жеке тұлғалардың өздерінің меншігіне негізделген және жеке тұлғалар атынан, олардың тәуекел етуімен және мүліктік жауапкершілігімен жүзеге асырылатын дербес, бастамашыл қызметі. Дара кәсіпкерлік өзіндік немесе бірлескен кәсіпкерлік түрінде жүзеге асырылады.

    Өзіндік кәсіпкерлікті бір жеке тұлға өзіне меншік құқығымен тиесілі мүлік негізінде, сондай-ақ мүлікті пайдалануға және (немесе) оған иелік етуге жол беретін өзге де құқыққа орай дербес жүзеге асырады.

    Бірлескен кәсіпкерлікті жеке тұлғалар (жеке кәсіпкерлер) тобы өздеріне ортақ меншік құқығымен тиесілі мүлік негізінде, сондай-ақ мүлікті бірлесіп пайдалануға және (немесе) оған иелік етуге жол беретін өзге де құқыққа орай жүзеге асырады.

    Кәсіпкерлік субъектілерінің санаттары – қызметкерлердің орташа жылдық саны мен орташа жылдық табысқа байланысты кәсіпкерлік субъектілері мына топтарға жатады: "шағын кәсіпкерлік субъектілері", оның ішінде микрокәсіпкерлік субъектілері; орта кәсіпкерлік субъектілері; ірі кәсіпкерлік субъектілері. Мемлекеттік статистика мақсаты үшін тек қана қызметкерлердің орташа жылдық саны белгісі ғана пайдаланылады.

    Қызметтің негізгі түрі – шаруашылық жүргізуші субъект жүзеге асыратын қызметтің кез келген басқа түріне қосылған құн салығынан асатын қызмет түрі;

    Қосылқы қызмет түрі – үшінші тұлғалар үшін өнімді (тауарды және қызметті) өндіру мақсатында жүзеге асырылатын негізгіден басқа қызмет түрі.

    Әдістемелік түсіндірмелер

    Барлық ұсынылған көрсеткіштер Статистикалық бизнес-тіркелім негізінде қалыптасқан, ол заңды тұлғалар, филиалдар және шетелдік заңды тұлға филиалдары, сондай-ақ тіркеу органдарында тіркеуден немесе қайта тіркеуден өткен жеке кәсіпкерлік субъектілері туралы ақпаратты қамтиды.

    Ұсынылған кестелер тіркелген және жұмыс жасап тұрған заңды тұлғалардың, филиалдардың және шетелдік заңды тұлға филиалдарының, жеке кәсіпкерлік субъектілерінің, сондай-ақ өңірлер бөлінісі мен қызмет түрлері бойынша, меншік нысандары бойынша, мөлшері бойынша шағын және орта кәсіпкерлік субъектілерінің санын көрсетеді.

    Қызмет түрлері қолданыстағы Экономикалық қызмет түрлерінің жалпы жіктеуішіне (ЭҚЖЖ) сәйкес ұсынылған. Бірнеше қызмет түрлерін жүзеге асыратын субъектілер ең көп қосылған құн өсімін қамтамасыз ететін, негізгі қызмет бойынша есептеледі.

    Статистикалық бизнес-тіркелімде жұмыс жасайтын субъектілерге мыналар жатады:

    • дәл қазіргі уақытта экономикалық қызметті жүзеге асыратын, яғни белсенді субъектілер;
    • жаңадан тіркелген және экономикалық қызметті әлі жүзеге асырмағандар;
    • уақытша қызметін тоқтатқан субъектілер.

    «Қызметкерлердің саны бойынша заңды тұлғалардың, филиалдар мен өкілдіктердің, сондай-ақ жеке кәсіпкерлік субъектілерінің өлшемділігі жіктеуішіне» сәйкес мөлшері бойынша қызметкерлердің жалпы жылдық санына байланысты субъектілерді 3 топқа бөлу қарастырылған:

    • шағын (100 адамға дейін);
    • орта (101ден 250 адамға дейін);
    • ірі (250 адамнан астам).

    Филиалдары бар заңды тұлғалар оның барлық филиалдарындағы қызметкерлерінің тізімдік санымен бірге есептеледі.

    Шығаруға жауапты:
    Статистикалық тіркелімдер және жіктелімдер департаменті
    Департамент директоры:
    Е. Бекбердиев
    Тел. +7 7172 749058
    Орындаушы:
    А.Умирбаева
    Тел. +7 7172 74-92-89
    E-mail: ak.umirbaeva@aspire.gov.kz
    Мекенжай:
    010000, Астана қаласы
    Мәңгілік ел даңғылы, 8
    Министрліктер үйі, 4-кіреберіс
    Онлайн кеңесші