Ұлттық статистика бюросы
Қазақстан Республикасы Стратегиялық жоспарлау және реформалар агенттігі
    Түйінді тұстар
    516 131
    2023 жылғы 1 мамырдағы жағдай бойынша тіркелген заңды тұлғалар саны 516131 бірлікті құрады, оның ішінде 416564 жұмыс жасайтын заңды тұлғалар.
    1 713 078
    Тіркелген дара кәсіпкерлік субъектілерінің саны 1713078 құрады, оның ішінде 1615368 жұмыс жасайтын субъектілер.
    2 163 190
    Тіркелген шағын және орта кәсіпкерлік субъектілерінің саны 2163190 бірлікті, оның ішінде жұмыс жасайтындары – 1974722 құрады.
    Мөлшері мен белсенділік белгісі бойынша тіркелген және жұмыс істеп тұрған субъектілер
    2023 жылғы 1 мамырдағы жағдай бойынша
    Заңды тұлғалар Дара кәсіпкерлік субъектілері Филиалдар және шетелдік заңды тұлғалардың филиалдары Шағын және орта кәсіпкерлік субъектілер
    тіркелген жұмыс істеп тұрған тіркелген жұмыс істеп тұрған тіркелген жұмыс істеп тұрған тіркелген жұмыс істеп тұрған
    Барлығы 516 131 416 564 1 713 078 1 615 368 32 287 22 275 2 163 190 1 974 722
    Шағын 507 074 407 648 - - 31 146 21 147 2 160 250 1 971 863
    Орта 6 596 6 489 - - 629 620 2 940 2 859
    Ірі 2 461 2 427 - - 512 508 - -
    Субъектілер серпіні

    Жыл сайын тіркелген заңды тұлғалар санының орта есеппен 5%-ға өскені байқалады, осылай соңғы он жылда (2012-2022 жылдары) олардың саны 317926-нан 507238 дейін (189312 бірлікке немесе 59,5%-ға) өсті. Осыған байланысты негізгі өсім шағын заңды тұлғалар есебінен орын алатындығын атап өту қажет, олардың саны жыл сайын тұрақты түрде орташа 4,9%-ға көбейді. Шағын кәсіпкерліктен бөлек, орта және ірі заңды тұлғалар серпіні тұрақсыз сипатқа ие. Соңғы онжылдықта, орта және ірі заңды тұлғалар санының жыл сайынғы өсуі аясында, 2016, 2017 және 2019 жылдары олардың саны елеусіз түрде, бірақ (1,3%-ға, 1,4%-ға және 3,1%-ға сәйкесінше) төмендеді.

    2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022
    Қазақстан Республикасы 317 926 338 981 353 833 360 287 383 850 412 677 433 774 446 687 461 983 481 732 507 238
    шағын 309 499 330 435 344 994 351 229 374 912 403 862 424 796 437 988 453 343 472 777 497 995
    орта 6 095 6 113 6 364 6 572 6 502 6 432 6 490 6 297 6 235 6 494 6 685
    ірі 2 332 2 433 2 475 2 486 2 436 2 383 2 488 2 402 2 405 2 461 2 558
    Тіркелген және жұмыс жасайтын заңды тұлғалар

    2023 жылғы сәуірді наурыз айымен салыстырғанда тіркелген заңды тұлғалар санының (0,5%-ға) өскені байқалады, өткен жылғы сәйкес кезеңмен салыстырғанда олардың саны 6%-ға көбейді. Сонымен қатар жұмыс жасап тұрған заңды тұлғалар саныны да – 0,6%-ға және 14,8%-ға сәйкесінше өскені байқалады. Жыл басынан бері экономикалық қызмет түрлері бойынша тіркелген заңды тұлғалар санының барынша басым бөлігі «Көтерме және бөлшек саудада сату; автомобильдерді және мотоциклдерді жөндеу» саласы бойынша сақталуда, 2023 жылғы 1 мамырдағы олардың үлесі 27,9%-ды құрайды. Екінші орында – «Құрылыс» (13,4%), үшінші орында – «Көрсетілетін қызметтердің өзге де түрлерін ұсыну» (9,9%). Осы үш қызмет түрінің жиынтық үлесі барлық тіркелген заңды тұлғалардың 51,2%-ын құрады.

    2023 жылғы 1 мамырдағы жағдай бойынша барынша көп тіркелген заңды тұлғалар саны Алматы қаласына (144201 немесе 27,9%) және Астана (97041 немесе 18,7%), және Қарағанды облысына (28710 немесе 5,6%) тиесілі. Ең аз тіркелген заңды тұлғалар саны Ұлытау (2964 және 0,6%), Абай (8169 және 1,6%) және Жетісу (8106 және 1,6%) облыстарына тиесілі.

    Қызмет түрлері және белсенділігi бойынша тіркелген заңды тұлғалар
    2023 жылғы 1 мамырдағы жағдай бойынша
    Барлығы Одан
    жұмыс істейтіндер оның ішінде Таратылу процесінде
    қайта тіркелгендер белсенді уақытша белсенді еместері
    Қазақстан Республикасы 516 131 416 564 63 463 210 207 142 894 5 104
    Ауыл, орман және балық шаруашылығы 20 693 17 564 2 285 8 824 6 455 125
    Тау-кен өндіру өнеркәсібі және карьерлерді қазу 5 179 4 349 783 1 558 2 008 58
    Өндеу өнеркәсібі 26 047 20 617 2 220 10 703 7 694 305
    Электр энергиясымен, газбен, бумен, ыстық сумен және ауаны кондициялаумен жабдықтау 1 888 1 572 216 818 538 12
    Сумен жабдықтау; қалдықтарды жинау, өндеу және жою, ластануды жою бойынша қызмет 2 774 2 215 190 1 187 838 45
    Құрылыс 68 978 53 435 7 115 19 162 27 158 1 283
    Көтерме және бөлшек саудада сату; автомобильдерді және мотоциклдерді жөндеу 144 092 108 737 17 840 50 863 40 034 1 750
    Көлік және жинақтау 20 951 16 975 2 543 8 619 5 813 235
    Тұру және тамақтану бойынша қызмет көрсету 9 959 8 284 1 504 4 235 2 545 52
    Ақпарат және байланыс 17 001 14 512 3 309 7 300 3 903 70
    Қаржы және сақтандыру қызметі 7 991 5 629 818 2 825 1 986 137
    Жылжымайтын мүлікпен операциялар 23 735 20 558 3 398 12 494 4 666 199
    Кәсіби, ғылыми және техникалық қызмет 34 402 28 554 3 622 15 695 9 237 222
    Әкімшілік және қосалқы қызмет көрсету саласындағы қызмет 24 827 21 156 2 841 12 288 6 027 147
    Мемлекеттік басқару және қорғаныс; міндетті әлеуметтік қамсыздандыру 9 560 9 293 131 9 037 125 41
    Білім беру 28 809 26 684 1 807 20 519 4 358 127
    Денсаулық сақтау және халыққа әлеуметтік қызмет көрсету 10 394 9 390 933 6 246 2 211 59
    Өнер, ойын-сауық және демалыс 7 728 6 445 1 110 3 412 1 923 44
    Көрсетілетін қызметтердің өзге де түрлерін ұсыну 51 122 40 594 10 798 14 421 15 375 193
    Үй қызметшісін жалдайтын үй шаруашылықтарының қызметі, өзіндік тұтынуы үшін тауарлар мен көрсетілетін қызметтерді өндіру бойынша үй шаруашылықтарының қызметі - - - - - -
    Аумақтан тыс ұйымдар мен органдардың қызметі 1 1 - 1 - -
    Өлшем мен меншік нысандары бойынша тіркелген заңды тұлғалар
    2023 жылғы 1 мамырдағы жағдай бойынша
    Барлығы Оның ішінде меншік нысандары және түрлері бойынша
    мемлекеттік жеке всего одан шетелдік
    мемлекеттің қаты-суымен (шетелдің қатысуынсыз) бірлескен кәсіп-орындар (шетелдің қатысуымен) совместных предприятий
    Қазақстан Республикасы 516 131 25 563 444 630 379 11 160 45 938
    Шағын 507 074 20 836 440 799 297 10 881 45 439
    Орта 6 596 3 580 2 719 34 171 297
    Ірі 2 461 1 147 1 112 48 108 202
    Тіркелген және жұмыс жасайтын жеке кәсіпкерлік субъектілері (ЖК және ЖКС)

    2023 жылғы сәуірді наурыз айымен салыстырғанда кейбір тіркелген жеке кәсіпкерлік субъектілерінің (1,8%-ға) өскені байқалады, өткен жылғы сәйкес кезеңмен салыстырғанда олардың саны 29,6%-ға көбейді. Сонымен қатар жұмыс жасайтын жеке кәсіпкерлік субъектілер санының да 2,1%-ға және 35,9%-ға сәйкесінше өскені байқалады. Жыл басынан бері экономикалық қызмет түрлері бойынша тіркелген жеке кәсіпкерлік субъектілерінің барынша басым бөлігі «Көтерме және бөлшек саудада сату; автомобильдерді және мотоциклдерді жөндеу» саласы бойынша сақталуда, 2023 жылғы 1 мамырда олардың үлесі 37%-ды құрайды. Екінші орында «Көрсетілетін қызметтердің өзге де түрлерін ұсыну» (18,5%), үшінші орында «Ауыл, орман және балық шаруашылығы» (15,9%). Осы үш қызмет түрінің жиынтық үлесі барлық тіркелген жеке кәсіпкерлік субъектілердің 71,4%-ын құрайды.

    Қызмет түрлері бойынша тіркелген және жұмыс жасайтын жеке кәсіпкерлік субъектілері
    2023 жылғы 1 мамырдағы жағдай бойынша
    Барлығы Оның ішінде іске асыратындар:
    тіркелген жұмыс істейтін жеке кәсіпкерлік түрінде бірлескен кәсіпкерлік түрінде
    тіркелген жұмыс істейтін тіркелген жұмыс істейтін
    Барлығы 1 713 078 1 615 368 1 640 782 1 543 913 72 296 71 455
    Ауыл, орман және балық шаруашылығы 272 941 262 765 200 752 191 395 72 189 71 370
    Тау-кен өндіру өнеркәсібі және карьерлерді қазу 653 632 653 632 - -
    Өңдеу өнеркәсібі 93 193 88 486 93 184 88 477 9 9
    Электр энергиясымен, газбен, бумен, ыстық сумен және ауаны кондициялаумен жабдықтау 571 522 571 522 - -
    Сумен жабдықтау; қалдықтарды жинау, өңдеу және жою, ластануды жою бойынша қызмет 1 899 1 754 1 898 1 753 1 1
    Құрылыс 48 933 45 489 48 932 45 488 1 1
    Көтерме және бөлшек саудада сату; автомобильдерді және мотоциклдерді жөндеу 633 531 601 558 633 513 601 543 18 15
    Көлік және жинақтау 79 237 73 107 79 228 73 101 9 6
    Тұру және тамақтану бойынша қызмет көрсету 44 270 41 006 44 266 41 002 4 4
    Ақпарат және байланыс 17 740 16 329 17 740 16 329 - -
    Қаржы және сақтандыру қызметі 566 497 566 497 - -
    Жылжымайтын мүлікпен операциялар 85 429 77 528 85 406 77 509 23 19
    Кәсіби, ғылыми және техникалық қызмет 31 052 28 481 31 051 28 480 1 1
    Әкімшілік және қосалқы қызмет көрсету саласындағы қызмет 36 509 34 073 36 500 34 064 9 9
    Мемлекеттік басқару және қорғаныс; міндетті әлеуметтік қамсыздандыру 133 131 133 131 - -
    Білім беру 25 948 24 463 25 947 24 462 1 1
    Денсаулық сақтау және халыққа әлеуметтік қызмет көрсету 10 077 9 576 10 077 9 576 - -
    Өнер, ойын-сауық және демалыс 14 139 12 963 14 138 12 962 1 1
    Көрсетілетін қызметтердің өзге де түрлерін ұсыну 316 257 296 008 316 227 295 990 30 18
    Тіркелген және жұмыс жасайтын филиалдар және шетелдік заңды тұлға филиалдары

    2023 жылғы 1 мамырдағы жағдай бойынша тіркелген филиалдар мен шетелдік заңды тұлға филиалдарының саны 32287 бірлікті құрады, оның ішінде жұмыс жасайтыны - 22275. Барынша көп тіркелген филиалдар мен шетелдік заңды тұлға филиалдарының саны Алматы қаласына (3861 немесе 12%) және Астана қаласына (3768 немесе 11,7%), және Қарағанды облысына (2146 немесе 6,6%) тиесілі. Экономикалық қызмет түрлері бойынша тіркелген филиалдар мен шетелдік заңды тұлға филиалдарының барынша басым үлесі «Көрсетілетін қызметтердің өзге де түрлерін ұсыну» (13001 немесе 40,3%), «Көтерме және бөлшек саудада сату; автомобильдерді және мотоциклдерді жөндеу» (4690 немесе 14,5%) және «Кәсіби, ғылыми және техникалық қызмет» (2269 немесе 7%) салаларына жатады.

    Өлшем мен меншік нысандары бойынша тіркелген және жұмыс істейтін филиалдар
    2023 жылғы 1 мамырдағы жағдай бойынша
    Барлығы Оның ішінде меншік нысандары және түрлері бойынша
    мемлекеттік жеке барлығы одан шетелдік
    мемлекеттің қаты-суымен (шетелдің қатысуынсыз) бірлескен кәсіп-орындар (шетелдің қатысуымен) совместных предприятий
    Қазақстан Республикасы 28 229 2 309 24 597 233 725 1 323
    Шағын 27 134 2 103 23 755 207 680 1 276
    Орта 605 112 467 11 20 26
    Ірі 490 94 375 15 25 21
    Өлшем мен белсенділік белгісі бойынша тіркелген шетелдік филиалдары
    2023 жылғы 1 мамырдағы жағдай бойынша
    Барлығы Одан
    жұмыс істейтіндер Оның ішінде Таратылу процесінде
    қайта тіркелгендер белсенді уақытша белсенді еместері
    Қазақстан Республикасы 4 058 2 453 386 1 025 1 042 86
    Шағын 4 012 2 409 386 982 1 041 85
    Орта 24 22 - 21 1 1
    Ірі 22 22 - 22 - -
    Тіркелген және жұмыс жасайтын заңды тұлғалар, филиалдар мен шетелдік және бірлескен меншік нысаны бар шетелдік заңды тұлға филиалдары

    2023 жылғы 1 мамырдағы жағдай бойынша шетелдік меншік нысанымен тіркелген заңды тұлғалар, филиалдар мен шетелдік заңды тұлғалардың филиалдары саны өткен жылғы сәйкес мерзіммен салыстырғанда 30,6%-ға көбейді. Бірлескен меншік нысанымен тіркелген заңды тұлғалар мен филиалдар 2,5%-ға артты.

    Экономикалық қызмет түрлері бөлінісінде тіркелген заңды тұлғалар, филиалдар мен шетелдік және бірлескен меншік нысаны бар шетелдік заңды тұлға филиалдарының барынша басым үлесі «Көтерме және бөлшек саудада сату; автомобильдерді және мотоциклдерді жөндеу» – 37,3%, «Көрсетілетін қызметтердің өзге де түрлерін ұсыну» – 11%, «Құрылыс» – 9,1% салаларына тиесілі.

    Шетелдік мен бірлескен меншік нысанымен тіркелген және жұмыс істеп тұрған заңды тұлғалар, филиалдар мен шетелдік заңды тұлғалардың филиалдары*
    2023 жылғы 1 мамырдағы жағдай бойынша
    Заңды тұлғалар, филиалдар мен шетелдік заңды тұлғалардың филиалдары
    шетелдік меншік бірлескен меншік
    тіркелген жұмыс істейтін тіркелген жұмыс істейтін
    Қазақстан Республикасы 51 319 40 457 11 885 8 763
    Ресей 20 904 17 905 5 073 3 957
    Туркия 5 203 3 859 784 496
    Қытай 3 428 1 980 770 501
    Өзбекстан 3 098 2 464 689 500
    Қырғызстан 2 983 2 359 391 295
    Украина 1 335 1 047 386 293
    Әзірбайжан 1 232 986 215 153
    Германия 928 747 530 396
    Корея Республикасы 865 615 189 125
    Беларусь 753 661 182 141

    * Тіркелген заңды тұлғалар, филиалдар және шетелдік заңды тұлға филиалдары ең көп 10 көшбасшы ел

    Тіркелген және жұмыс жасайтын шағын және орта кәсіпкерлік субъектілері

    2023 жылғы 1 мамырдағы жағдай бойынша жұмыс істеп тұрған ШОК субъектілерінің саны өткен жылғы сәйкес мерзіммен салыстырғанда 31,6%-ға көбейді. ШОК субъектілерінің жалпы санындағы жеке кәсіпкерлердің үлесі 67%-ды, шағын кәсіпкерлік заңды тұлғалары – 20,7%, шаруа немесе фермер қожалықтары – 12,2%, орта кәсіпкерлік заңды тұлғалары – 0,1%-ды құрады.

    Экономикалық қызмет түрлері бөлінісінде тіркелген шағын және орта кәсіпкерлік субъектілерінің барынша басым үлесі «Көтерме және бөлшек саудада сату; автомобильдерді және мотоциклдерді жөндеу» – 35,7%; «Көрсетілетін қызметтердің өзге де түрлерін ұсыну» – 15,9%. «Ауыл, орман және балық шаруашылығы» – 14,1% салаларына тиесілі

    Қазақстан Республикасындағы аумақтар бөлісінде тіркелген және жұмыс істеп тұрған шағын және орта кәсіпкерлік субъектілер саны
    2023 жылғы 1 мамырдағы жағдай бойынша
    тіркелген Жұмыс істейтіндер
    Қазақстан Республикасы 2 163 190 1 974 722
    Абай 58 506 53 948
    Ақмола 62 541 57 952
    Ақтөбе 95 856 87 820
    Алматы 137 198 128 611
    Атырау 73 060 67 312
    Батыс Қазақстан 62 543 57 543
    Жамбыл 115 417 102 864
    Жетісу 63 153 57 872
    Қарағанды 109 925 99 752
    Қостанай 68 206 64 679
    Қызылорда 76 137 72 131
    Маңғыстау 87 373 81 562
    Павлодар 60 753 54 611
    Солтүстік Қазақстан 37 592 34 582
    Түркістан 208 463 205 195
    Ұлытау 20 030 18 901
    Шығыс Қазақстан 71 255 64 721
    Астана қаласы 246 023 219 405
    Алматы қаласы 373 377 320 529
    Шымкент қаласы 135 782 124 732
    Глоссарий

    Жеке кәсіпкерлік – бұл Қазақстан Республикасы азаматтарының, қандастардың таза кіріс алуға бағытталған, жеке тұлғалардың өздерінің меншігіне негізделген және жеке тұлғалар атынан, олардың тәуекел етуімен және мүліктік жауапкершілігімен жүзеге асырылатын дербес, бастамашыл қызметі. Жеке кәсіпкерлік өзіндік немесе бірлескен кәсіпкерлік түрінде жүзеге асырылады.

    Өзіндік кәсіпкерлікті бір жеке тұлға өзіне меншік құқығымен тиесілі мүлік негізінде, сондай-ақ мүлікті пайдалануға және (немесе) оған иелік етуге жол беретін өзге де құқыққа орай дербес жүзеге асырады.

    Бірлескен кәсіпкерлікті жеке тұлғалар (жеке кәсіпкерлер) тобы өздеріне ортақ меншік құқығымен тиесілі мүлік негізінде, сондай-ақ мүлікті бірлесіп пайдалануға және (немесе) оған иелік етуге жол беретін өзге де құқыққа орай жүзеге асырады.

    Кәсіпкерлік субъектілерінің санаттары – қызметкерлердің орташа жылдық саны мен орташа жылдық табысқа байланысты кәсіпкерлік субъектілері мына топтарға жатады: "шағын кәсіпкерлік субъектілері", оның ішінде микрокәсіпкерлік субъектілері; орта кәсіпкерлік субъектілері; ірі кәсіпкерлік субъектілері. Мемлекеттік статистика мақсаты үшін тек қана қызметкерлердің орташа жылдық саны белгісі ғана пайдаланылады.

       Қызметтің негізгі түрі – шаруашылық жүргізуші субъект жүзеге асыратын қызметтің кез келген басқа түріне қосылған құн салығынан асатын қызмет түрі;

    Қосылқы қызмет түрі – үшінші тұлғалар үшін өнімді (тауарды және қызметті) өндіру мақсатында жүзеге асырылатын негізгіден басқа қызмет түрі.

    Әдістемелік түсіндірмелер

    Барлық ұсынылған көрсеткіштер Статистикалық бизнес-тіркелім негізінде қалыптасқан, ол заңды тұлғалар, филиалдар және шетелдік заңды тұлға филиалдары, сондай-ақ тіркеу органдарында тіркеуден немесе қайта тіркеуден өткен жеке кәсіпкерлік субъектілері туралы ақпаратты қамтиды.

    Ұсынылған кестелер тіркелген және жұмыс жасап тұрған заңды тұлғалардың, филиалдардың және шетелдік заңды тұлға филиалдарының, жеке кәсіпкерлік субъектілерінің, сондай-ақ өңірлер бөлінісі мен қызмет түрлері бойынша, меншік нысандары бойынша, мөлшері бойынша шағын және орта кәсіпкерлік субъектілерінің санын көрсетеді.

    Қызмет түрлері қолданыстағы Экономикалық қызмет түрлерінің жалпы жіктеуішіне (ЭҚЖЖ) сәйкес ұсынылған. Бірнеше қызмет түрлерін жүзеге асыратын субъектілер ең көп қосылған құн өсімін қамтамасыз ететін, негізгі қызмет бойынша есептеледі.

    Статистикалық бизнес-тіркелімде жұмыс жасайтын субъектілерге мыналар жатады:

    • дәл қазіргі уақытта экономикалық қызметті жүзеге асыратын, яғни белсенді субъектілер;
    • жаңадан тіркелген және экономикалық қызметті әлі жүзеге асырмағандар;
    • уақытша қызметін тоқтатқан субъектілер.

    «Қызметкерлердің саны бойынша заңды тұлғалардың, филиалдар мен өкілдіктердің, сондай-ақ жеке кәсіпкерлік субъектілерінің өлшемділігі жіктеуішіне» сәйкес мөлшері бойынша қызметкерлердің жалпы жылдық санына байланысты субъектілерді 3 топқа бөлу қарастырылған:

    • шағын (100 адамға дейін);
    • орта (101ден 250 адамға дейін);
    • ірі (250 адамнан астам).

    Филиалдары бар заңды тұлғалар оның барлық филиалдарындағы қызметкерлерінің тізімдік санымен бірге есептеледі.

    Шығаруға жауапты:
    Статистикалық тіркелімдер және жіктелімдер департаменті
    Департамент директоры:
    Е. Бекбердиев
    Тел. +7 7172 749058
    Орындаушы:
    А.Умирбаева
    Тел. +7 7172 74-92-89
    E-mail: ak.umirbaeva@aspire.gov.kz
    Мекенжай:
    010000, Астана қаласы
    Мәңгілік ел даңғылы, 8
    Министрліктер үйі, 4-кіреберіс
    Онлайн кеңесші