Жұмыс істеп тұрған ШОК субъектілерінің жалпы санында дара кәсіпкерлер үлесі 69%, шағын кәсіпкерліктегі заңды тұлғалар – 17,7%, шаруа немесе фермер қожалықтары – 13,1%, орта кәсіпкерліктегі заңды тұлғалар – 0,1%-ды құрады.
Ұйымдық-құқықтық нысандар бөлінісінде тіркелген субъектілердіңең көп санын дара кәсіпкерлер –1,5 млн. бірлікті, одан жұмыс істеп тұрғандар-1,4 млн. бірлікті құрайды.
Жұмыспен қамтылғандар санының ең көбі шағын кәсіпкерлікке– 1,7 млн. адам және дара кәсіпкерлерге – 1,8 млн. бірлік келеді.
Шағын кәсіпкерліктің өнім шығарылымы 21,6 трлн. теңгені құрады, бұл барлық ШОК субъектілерінің жалпы өнім шығарылымынан 63% ды құрайды.
2024 жылғы 1 шілдеге | 2023 жылғы 1 шілдеге | |
Шағын және орта кәсіпкерліктегі тіркелген субъектілер, бірлік | 2 219 058 | 2 223 486 |
соның ішінде: | ||
шағын кәсіпкерліктің кәсіпорындары | 462 568 | 452 053 |
орта кәсіпкерліктің кәсіпорындары | 3 013 | 2 940 |
дара кәсіпкерлер | 1 480 033 | 1 496 527 |
шаруа немесе фермер қожалықтары | 273 444 | 271 966 |
Шағын және орта кәсіпкерліктегі жұмыс істеп тұрған субъектілер, бірлік | 2 028 794 | 2 015 030 |
соның ішінде: | ||
шағын кәсіпкерліктің кәсіпорындары | 359 363 | 354 618 |
орта кәсіпкерліктің кәсіпорындары | 2 928 | 2 851 |
дара кәсіпкерлер | 1 400 080 | 1 392 945 |
шаруа немесе фермер қожалықтары | 266 423 | 264 616 |
Шағын және орта кәсіпкерліктегі жұмыспен қамтылғандар саны, адам | 4 266 952 | 4 272 966 |
соның ішінде: | ||
шағын кәсіпкерліктің кәсіпорындары | 1 688 132 | 1 689 156 |
орта кәсіпкерліктің кәсіпорындары | 414 822 | 398 771 |
дара кәсіпкерлер | 1 821 432 | 1 839 808 |
шаруа немесе фермер қожалықтары | 342 566 | 345 231 |
Шағын және орта кәсіпкерліктегі өнім шығарылымы, млн. теңге | 34 266 817 | 28 791 411 |
соның ішінде: | ||
шағын кәсіпкерліктің кәсіпорындары | 21 593 496 | 19 488 375 |
орта кәсіпкерліктің кәсіпорындары | 5 918 531 | 5 361 256 |
дара кәсіпкерлер | 6 488 493 | 3 576 711 |
шаруа немесе фермер қожалықтары | 266 297 | 365 069 |
Тіркелген ШОК субъектілерінің жалпы санында жұмыс істеп тұрғандардың үлесі 91,4% құрады, бұл өткен жылғы деңгейден 0,8 п.п. жоғары. Өңірлер бөлінісінде ең көп үлесі Түркістан (97,6%), Ұлытау (94,5%) және Алматы (95%) облыстарында байқалады. Ең аз үлес Астана (88%) қаласында тіркелген.
2024 жылғы 1 шілдеге | 2023 жылғы 1 шілдеге | |||
тіркелген ШОК субъектілерінің саны, бірлік | жұмыс істеп тұрған ШОК субъектілер саны, бірлік | тіркелген ШОК субъектілерінің саны, бірлік | жұмыс істеп тұрған ШОК субъектілер саны, бірлік | |
Қазақстан Республикасы | 2 219 058 | 2 028 794 | 2 223 486 | 2 015 030 |
Абай | 58 094 | 53 830 | 59 406 | 53 942 |
Ақмола | 63 976 | 58 537 | 63 670 | 58 306 |
Ақтөбе | 92 347 | 83 877 | 97 662 | 88 548 |
Алматы | 146 745 | 139 360 | 142 363 | 133 532 |
Атырау | 68 439 | 62 957 | 74 428 | 67 934 |
Батыс Қазақстан | 62 720 | 58 009 | 64 474 | 58 886 |
Жамбыл | 118 523 | 105 272 | 119 717 | 106 122 |
Жетісу | 63 870 | 59 658 | 65 203 | 59 862 |
Қарағанды | 111 252 | 101 015 | 112 479 | 100 124 |
Қостанай | 69 089 | 65 019 | 69 847 | 65 149 |
Қызылорда | 68 068 | 64 478 | 77 590 | 72 872 |
Маңғыстау | 83 863 | 77 265 | 89 490 | 83 144 |
Павлодар | 61 888 | 56 036 | 62 058 | 55 351 |
Солтүстік Қазақстан | 38 564 | 35 745 | 38 461 | 34 759 |
Түркістан | 212 989 | 207 937 | 216 020 | 211 477 |
Ұлытау | 19 378 | 18 303 | 20 545 | 19 109 |
Шығыс Қазақстан | 69 656 | 62 273 | 72 400 | 64 599 |
Астана қаласы | 266 499 | 234 429 | 252 958 | 223 597 |
Алматы қаласы | 398 385 | 353 852 | 384 178 | 329 082 |
Шымкент қаласы | 144 713 | 130 942 | 140 537 | 128 635 |
2024 жылғы 1 шілдеге | 2024 жылғы қаңтар-маусым | 2023 жылғы 1 шілдеге | 2023 жылғы қаңтар-маусым | |
ШОК жұмыспен қамтылғандар саны, адам | ШОК субъектілерінің өнім шығарылымы, млн. теңге | ШОК жұмыспен қамтылғандар саны, адам | ШОК субъектілерінің өнім шығарылымы, млн. теңге | |
Қазақстан Республикасы | 4 266 952 | 34 266 817 | 4 272 966 | 28 791 411 |
Абай | 103 952 | 446 871 | 102 027 | 396 485 |
Ақмола | 145 237 | 804 628 | 144 408 | 646 252 |
Ақтөбе | 172 186 | 925 494 | 181 460 | 861 883 |
Алматы | 246 798 | 1 612 706 | 241 349 | 1 526 653 |
Атырау | 146 031 | 2 430 345 | 157 942 | 2 472 889 |
Батыс Қазақстан | 129 908 | 1 200 592 | 125 887 | 1 014 997 |
Жамбыл | 164 607 | 595 974 | 164 746 | 444 912 |
Жетісу | 104 723 | 491 458 | 109 994 | 362 556 |
Қарағанды | 231 677 | 1 222 506 | 242 333 | 1 162 903 |
Қостанай | 160 664 | 899 911 | 165 376 | 874 951 |
Қызылорда | 116 832 | 432 945 | 124 376 | 300 577 |
Маңғыстау | 147 435 | 1 020 784 | 158 306 | 867 344 |
Павлодар | 139 041 | 749 674 | 140 000 | 613 439 |
Солтүстік Қазақстан | 109 296 | 476 302 | 105 971 | 386 647 |
Түркістан | 287 368 | 916 258 | 288 555 | 565 393 |
Ұлытау | 30 081 | 134 098 | 31 567 | 92 467 |
Шығыс Қазақстан | 154 209 | 828 120 | 165 435 | 715 742 |
Астана қаласы | 508 567 | 6 664 140 | 503 872 | 6 172 841 |
Алматы қаласы | 941 827 | 10 915 145 | 899 004 | 8 160 412 |
Шымкент қаласы | 226 513 | 1 498 864 | 220 358 | 1 152 068 |
ШОК саласына елдің экономикалық белсенді халқының жалпы санынан 44,3% келеді. Өңірлер бөлінісінде ең көп үлес Алматы және Астана қалаларында басым. Ең аз үлес Жамбыл облысында тіркелген.
2024 жылғы 1 шілдедегі тіркелген ШОК субъектілерінің саны 2219,1 мың бірлікті құрады және 2023 жылдың сәйкес күнімен (2223,5 мың бірлік) салыстырғанда 0,2%-ға артты.
2024 жылғы 1 шілдедегі жұмыс істеп тұрған ШОК субъектілерінің саны 2028,8 мың бірлікті құрады және 2023 жылдың сәйкес күнімен (2015,0 мың бірлік) салыстырғанда 0,7%-ға артты.
2024 жылғы 1 шілдедегі ШОК-та жұмыспен қамтылғандар саны 4267 мың адамды құрады, бұл 0,1%-ға азайды.
2024 жылғы қаңтар-наурызда ШОК субъектілерінің өнім шығарылымы 34266,8 млрд. теңгені құрады және 2023 жылдың өткен кезеңімен салыстырғанда салыстырмалы бағаларда 9,3%-ға артты.
Тіркелген ШОК субъектілерінің саны, бірлік | Жұмыс істеп тұрған ШОК субъектілерінің саны, бірлік | ШОК жұмыспен қамтылғандар саны, адам | ШОК субъектілерінің өнім шығарылымы, млн. теңге | |||||
2024 жылғы 1 шілдеге | 2023 жылғы 1 шілдеге | 2024 жылғы 1 шілдеге | 2023 жылғы 1 шілдеге | 2024 жылғы 1 шілдеге | 2023 жылғы 1 шілдеге | 2024 жылғы қаңтар-маусым | 2023 жылғы қаңтар-маусым | |
Барлығы | 2 219 058 | 2 223 486 | 2 028 794 | 2 015 030 | 4 266 952 | 4 272 966 | 34 266 817 | 28 791 406 |
Ауыл, орман және балық шаруашылығы | 312 665 | 314 227 | 299 577 | 300 370 | 474 200 | 483 954 | 1 173 285 | 1 189 272 |
Өнеркәсіп | 132 187 | 136 428 | 119 820 | 123 076 | 433 075 | 438 958 | 5 848 405 | 5 972 845 |
Тау-кен өндіру өнеркәсібі және карьерлерді қазу | 6 049 | 5 731 | 5 037 | 4 823 | 41 727 | 39 899 | 1 601 496 | 1 693 933 |
Өңдеу өнеркәсібі | 119 384 | 124 045 | 109 035 | 112 623 | 354 156 | 361 226 | 3 720 766 | 3 800 772 |
Электр энергиясымен, газбен, бумен, ыстық сумен және ауаны кондициялаумен жабдықтау | 2 370 | 2 295 | 2 026 | 1 947 | 16 229 | 16 877 | 402 069 | 358 519 |
Сумен жабдықтау; қалдықтарды жинау, өңдеу және жою, ластануды жою бойынша қызмет | 4 384 | 4 357 | 3 722 | 3 683 | 20 963 | 20 956 | 124 074 | 119 621 |
Құрылыс | 123 336 | 119 190 | 101 766 | 98 786 | 336 744 | 325 461 | 4 797 440 | 3 375 176 |
Көтерме және бөлшек саудада сату; автомобильдерді және мотоциклдерді жөндеу | 793 659 | 798 506 | 723 121 | 723 015 | 1 286 239 | 1 290 272 | 10 260 219 | 8 060 293 |
Көлік және жинақтау | 111 873 | 100 921 | 102 008 | 90 106 | 228 809 | 215 527 | 2 465 872 | 2 205 165 |
Тұру және тамақтану бойынша қызмет көрсету | 55 548 | 54 752 | 50 618 | 49 333 | 149 377 | 146 718 | 935 391 | 723 905 |
Ақпарат және байланыс | 35 450 | 34 686 | 31 479 | 30 561 | 97 042 | 99 461 | 1 274 261 | 1 089 120 |
Қаржы және сақтандыру қызметі | 7 424 | 7 919 | 5 115 | 5 448 | 26 378 | 26 591 | 463 990 | 392 337 |
Жылжымайтын мүлікпен операциялар | 109 585 | 100 429 | 103 669 | 91 203 | 199 956 | 188 291 | 1 453 068 | 1 176 332 |
Кәсіби, ғылыми және техникалық қызмет | 64 196 | 64 306 | 55 982 | 55 302 | 155 542 | 163 947 | 1 446 073 | 1 224 446 |
Әкімшілік және қосалқы қызмет көрсету саласындағы қызмет | 63 102 | 60 703 | 57 073 | 54 148 | 200 145 | 201 832 | 1 324 149 | 1 041 151 |
Білім беру | 46 022 | 42 430 | 43 079 | 38 785 | 159 971 | 145 416 | 494 756 | 337 758 |
Денсаулық сақтау және халыққа әлеуметтік қызмет көрсету | 20 201 | 19 102 | 18 868 | 17 659 | 92 287 | 88 941 | 439 137 | 356038 |
Өнер, ойын-сауық және демалыс | 20 148 | 19 562 | 18 162 | 17 417 | 39 340 | 39 117 | 577 281 | 782 443 |
Көрсетілетін қызметтердің өзге де түрлерін ұсыну | 323 662 | 350 325 | 298 457 | 319 821 | 387 847 | 418 480 | 1 313 490 | 865 125 |
Субъектілер санының, жұмыспен қамтылғандар санының және өнім шығарылымының ең көпүлесі «Көтерме және бөлшек саудада сату; автомобильдерді және мотоциклдерді жөндеу» саласында басым.
Республика бойынша 2024 жылғы қаңтар-маусымда ресми статистикалық деректерге сәйкес ЖІӨ-де ШОК үлесі 38,2% құрады және келесі жылдың сәкес кезеңімен салыстырғанда 1,8 п.п. көбейді.
2024 жылғы қаңтар-маусым | 2023 жылғы қаңтар-маусым | |||
ШОК ЖҚҚ, млн. тенге | ЖІӨ-дегі үлесі (ЖӨӨ), пайызбен | ШОК ЖҚҚ, млн. тенге | ЖІӨ-дегі үлесі (ЖӨӨ), пайызбен | |
Қазақстан Республикасы | 20 009 911,2 | 38,2 | 17 213 262,1 | 36,4 |
Абай | 233 051,2 | 17,9 | 216 361,9 | 18,7 |
Ақмола | 494 041,6 | 30,8 | 376 166,6 | 25,7 |
Ақтөбе | 616 379,0 | 26,9 | 543 620,1 | 27,3 |
Алматы | 1 080 513,7 | 44,9 | 896 928,9 | 47,0 |
Атырау | 1 399 523,1 | 21,0 | 1 645 872,3 | 24,7 |
Батыс Қазақстан | 773 181,9 | 36,0 | 626 439,1 | 33,1 |
Жамбыл | 329 407,7 | 23,5 | 267 393,9 | 20,7 |
Жетісу | 259 278,5 | 33,2 | 209 815,0 | 30,2 |
Қарағанды | 587 876,7 | 17,8 | 572 226,4 | 19,0 |
Қостанай | 490 618,1 | 27,7 | 463 037,9 | 28,5 |
Қызылорда | 265 131,2 | 20,4 | 188 328,3 | 16,7 |
Маңғыстау | 695 967,0 | 31,4 | 570 561,0 | 28,5 |
Павлодар | 392 079,5 | 21,6 | 311 837,2 | 18,0 |
Солтүстік Қазақстан | 299 117,6 | 31,0 | 222 898,7 | 26,8 |
Түркістан | 511 179,5 | 29,1 | 310 940,5 | 20,6 |
Ұлытау | 58 466,7 | 7,3 | 38 339,2 | 5,1 |
Шығыс Қазақстан | 465 403,4 | 24,4 | 392 978,6 | 21,5 |
Астана қаласы | 3 932 498,2 | 72,1 | 3 469 192,6 | 73,0 |
Алматы қаласы | 6 103 972,0 | 57,3 | 5 133 140,8 | 54,1 |
Шымкент қаласы | 1 022 224,6 | 56,4 | 757 183,1 | 49,7 |
Субъектілердің санаттарына бөлінісінде шағын кәсіпкерліктің үлесі 31%-ды және орта кәсіпкерліктің үлесі 7,2%-ды құрайды.
Дара кәсіпкерлік Қазақстан Республикасы азаматтарының, оралмандардың таза табыс алуға бағытталған, жеке тұлғалардың меншігіне негізделген және жеке тұлғалардың атынан, олардың тәуекелі мен мүліктік жауапкершілігі үшін жүзеге асырылатын дербес, бастамашыл қызметі болып табылады.
Жеке кәсіпкерлікті жүзеге асыру ауыл шаруашылығы мақсатындағы жерлерді ауыл шаруашылығы өнімін өндіру үшін пайдаланумен, сондай-ақ осы өнімді қайта өңдеумен және өткізумен тығыз байланысты адамдардың еңбек бірлестігі шаруа немесе фермер қожалығы деп танылады.
Экономикалық қызмет түрі-жабдық, жұмыс күші, өндірістік процестер, ақпараттық желілер мен өнімдер біріктіріліп, біртекті өнімдердің (тауарлардың, қызметтердің) құрылуына әкелетін қызмет. Экономикалық қызмет түрі шығындармен, өндіріс процесімен және өндірілген өніммен сипатталады. Әрбір тіркелген шағын кәсіпкерлік субъектісіне қосылған құнның ең көп өсуін қамтамасыз ететін, яғни негізгі болып табылатын экономикалық қызмет түрі беріледі.
Өнім шығару – барлық шығарылған өнім мен көрсетілген қызметтердің өндірушінің бағасымен көрсетілетін құны.
Шағын және орта кәсіпкерлік субъектілеріне қызметі Қазақстан Республикасының Кәсіпкерлік Кодексімен регламенттелетін заңды тұлғалар, дара кәсіпкерлер және шаруа немесе фермер қожалықтары жатады.
Шағын кәсіпкерлік субъектілеріне заңды тұлға құрмаған дара кәсіпкерлер және жұмыскерлерінің жылдық орташа саны жүз адамнан аспайтын және жылдық орташа табысы республикалық бюджет туралы заңда белгіленген және тиісті қаржы жылының 1 қаңтарына қолданыста болатын айлық есептік көрсеткіштің үш жүз мың еселенген мөлшерінен аспайтын кәсіпкерлікті жүзеге асыратын заңды тұлғалар жатады.
Орта кәсіпкерлік субъектілеріне шағын және ірі кәсіпкерлік субъектілеріне жатпайтын, кәсіпкерлікті жүзеге асыратын дара кәсіпкерлер мен заңды тұлғалар жатады.